Soms lees je een boek dat je leven verandert. Dat overkwam mij met het boek van Alwin Seiffert ‘Tuinieren Zonder Gif’, uitgegeven in 1973.
Ik begreep in één keer hoe een gezond bodemleven er uit ziet. En hoe we dat met gif kunnen bederven. De rol van de pier cq de regenworm in het vruchtbaar maken van de bodem was een openbaring voor mij. En hetzelfde geldt voor de rol van kleinere bodem-organismen zoals insecten, bacteriën en bodemschimmels.
Pierenpoep
Geef de pieren te eten door de bodem te bedekken met organisch materiaal, maakt niet uit wat, en je zult zelf ontdekken dat de pieren – door een open grond – zich naar boven wurmen om ervan te snoepen. En alles omzetten in vruchtbare pierenpoep. Zorg dus dat je veel pieren in je tuin hebt, en je krijgt vanzelf vruchtbare grond.
Als je het nooit hebt gezien kun je zelf de proef op de som nemen, door stukken strokarton op de grond te leggen en een beetje nat te maken. Binnen een maand wemelt het onder het karton van de pieren, die zich te goed doen aan het stro en zich naar hartenlust vermenigvuldigen.
Vruchtbare grond
We zijn dan zelf getuige van wat onzichtbaar gebeurt in de bladermassa onder grote bomen zoals eiken, beuken, berken: de bladeren worden van onder af verteerd door de pieren en deze leveren zo voldoende en gevarieerde vruchtbaarheid voor de grootste bomen. Als de bodem leeft, kunnen de bomen groeien. Zo gaat het van nature, als wij niet ingrijpen.
Voedt niet de planten, maar de bodem
Het boek van Seiffert veranderde mijn leven. Ik ging naar de cursus van Rik Dedapper in Bergeijk en leerde als basis van biologisch tuinieren: zorg voor een bodem die leeft. Voedt niet de planten, maar de bodem. Als de bodem rijk is en gevarieerd, kan de plant kiezen wat hij nodig heeft, tot in de kleinste sporenelementen.
Je kunt dat doen door te werken met bodembedekking, maar ook door compost te maken en die op het land te brengen. Ga niet spitten, want dan gooi je de zorgvuldige structuur van zuurstof minnende (aerobe) en zuurstof hatende (anaerobe) bacteriën door elkaar. Gebruik de spitvork om wat lucht in de grond te brengen. Meer niet.
De basis van tuinieren in de geest van de natuur is dus: zorgen voor een levendige open bodem waarin pieren en andere organismen het naar hun zin hebben. Wat met Seiffert was begonnen werd een levensovertuiging die mijn hele leven doordrenkte. Ook als ik het zelf vaak niet wilde. Het was een prachtig inzicht, het heeft veel voldoening gegeven, maar ook veel energie gekost. En jawel, ook positieve energie opgeleverd.